مشعل‌های گازوئیل سوز یکی از اصلی‌ترین اجزای سیستم‌های گرمایشی صنعتی و ساختمانی هستند. این مشعل‌ها در دیگ‌های موتورخانه، کوره‌های صنعتی و بویلرها برای سوزاندن گازوئیل و تولید گرما مورد استفاده قرار می‌گیرند. یکی از مشکلات رایج در این تجهیزات، دود کردن آن‌هاست؛ مشکلی که اگر به موقع شناسایی و رفع نشود، می‌تواند منجر به آسیب جدی به مشعل، افزایش هزینه سوخت، آلودگی محیط و حتی خطرات ایمنی شود.
دود کردن مشعل گازوئیل‌سوز یعنی چه؟
دود کردن مشعل یعنی احتراق به‌درستی صورت نمی‌گیرد و به‌جای شعله‌ی کامل و بی‌رنگ، دود سیاه، خاکستری یا حتی آبی از دودکش یا اطراف نازل خارج می‌شود. این مشکل نشان‌دهنده‌ی ناقص‌سوزی یا اشکالاتی در هوا رسانی، سوخت رسانی یا تنظیمات مشعل است.
دلایل اصلی دود کردن مشعل گازوئیل‌سوز
دود کردن مشعل گازوئیل‌سوز یک نشانه جدی از احتراق ناقص، تنظیمات اشتباه یا نقص قطعات است. این مشکل اگر به موقع شناسایی و برطرف نشود، منجر به افزایش هزینه ها، آسیب به دستگاه و تهدیدهای ایمنی خواهد شد.
در ادامه با توجه به نظرات کارشناسان نمایندگی فروش مشعل صنعتی و مشعل گازوئیل سوز در کرج ، به بررسی دلایل اصلی دود کردن مشعل گازوئیل‌سوز می پردازیم .
۱. نسبت نامناسب هوا به سوخت
یکی از رایج‌ترین دلایل دود کردن مشعل، تنظیم نبودن نسبت هوا به سوخت است. زمانی که مقدار هوای ورودی به محفظه احتراق کمتر از حد لازم باشد، فرآیند سوختن ناقص شده و باعث ایجاد دود می‌شود. نشانه های این وضعیت شامل تغییر رنگ شعله به زرد، بوی تند سوخت نسوخته و خروج دود سیاه یا خاکستری از دودکش یا اطراف مشعل است.
برای رفع این مشکل، باید دمپر هوا یا سیستم تأمین هوای مشعل را بررسی و تنظیم کنید تا به تعادل مناسبی بین هوای ورودی و سوخت برسید. در بسیاری از موارد نیاز به استفاده از آنالایزر احتراق جهت تنظیم دقیق وجود دارد.
۲. کیفیت پایین گازوئیل
یکی دیگر از عوامل اصلی، کیفیت پایین گازوئیل مصرفی است. استفاده از گازوئیل آلوده، آب‌دار یا دارای گوگرد بالا باعث اختلال در احتراق شده و دود زیادی تولید می‌کند. در این حالت معمولاً شاهد دود غلیظ سیاه‌رنگ، کاهش راندمان شعله و ایجاد دوده در اطراف نازل خواهید بود.
برای جلوگیری از این مشکل، باید از سوخت استاندارد و تصفیه‌شده استفاده کنید. همچنین نصب فیلتر گازوئیل باکیفیت و تعویض دوره‌ای آن، نقش مهمی در کاهش این نوع مشکلات دارد.
۳. گرفتگی یا خرابی نازل مشعل
نازل وظیفه پاشش دقیق گازوئیل را دارد و اگر به دلیل تجمع دوده، جرم یا فرسایش دچار گرفتگی شود، پاشش به‌درستی انجام نشده و احتراق ناقص رخ می‌دهد. نشانه‌های این وضعیت شامل شعله ناپایدار، صدای غیرعادی و وجود لکه‌های سوخت اطراف نازل است.
برای برطرف کردن این مشکل، لازم است نازل به صورت منظم بررسی و در صورت نیاز تمیز یا تعویض شود. توصیه می‌شود همواره از نازل‌هایی با برند معتبر و متناسب با نوع مشعل استفاده گردد.
۴. تنظیم نبودن فشار پمپ گازوئیل
پمپ گازوئیل باید فشار لازم برای پاشش یکنواخت سوخت را فراهم کند. اگر فشار آن بیش از حد بالا یا پایین باشد، پاشش گازوئیل به صورت مناسب انجام نمی‌شود و این اختلال موجب دود کردن مشعل خواهد شد. نشانه‌های این ایراد شامل شعله غیر یکنواخت، روشن نشدن سریع مشعل و دود سیاه در ابتدای کار است.
برای رفع این مورد باید فشار پمپ با استفاده از گیج فشار بررسی و طبق استاندارد تنظیم شود. انجام این تنظیم باید حتماً توسط فرد متخصص صورت گیرد تا از وارد شدن آسیب به سیستم جلوگیری شود.
۵. جرم و دوده در محفظه احتراق یا دودکش
تجمع دوده در داخل محفظه احتراق یا گرفتگی دودکش مانع خروج مناسب گازهای احتراق شده و موجب برگشت دود به داخل سیستم می‌شود. این مشکل باعث کاهش راندمان و گرم شدن بیش از حد دستگاه نیز خواهد شد.
برای حل این مشکل، نیاز است به‌صورت دوره‌ای محفظه احتراق، دیواره‌های داخلی، مسیر دودکش و نازل‌ها توسط تکنسین سرویس‌کار بررسی و تمیزکاری کامل انجام شود. این کار باید در برنامه نگهداری پیشگیرانه گنجانده شود.
۶ . خرابی سنسورها یا پرشر سوئیچ هوا
سنسورها و پرشر سوئیچ‌های هوا نقش مهمی در کنترل و ایمنی مشعل دارند. اگر این قطعات معیوب یا کالیبره نشده باشند، جریان هوا به‌درستی کنترل نمی‌شود و احتراق با اختلال مواجه خواهد شد. در چنین شرایطی ممکن است مشعل با تأخیر روشن شود یا هنگام کار، دود کند.
در صورت مشاهده این نشانه‌ها، سنسورهای فشار و پرشر سوئیچ باید با دستگاه تست بررسی و در صورت نیاز تعویض یا کالیبره شوند.
۶. اختلال در سیستم جرقه زن
سیستم جرقه‌زن وظیفه شروع احتراق در مشعل را دارد. اگر جرقه با تأخیر زده شود یا اصلاً جرقه تولید نشود، گازوئیل وارد محفظه احتراق شده و بدون سوختن انباشته می‌شود که در لحظه روشن شدن، دود غلیظ یا حتی انفجار کوچک ایجاد می‌کند. این موضوع معمولاً با صدای غیرعادی، بوی شدید گازوئیل و خروج دود در لحظه روشن شدن همراه است.
برای رفع این مشکل باید وضعیت الکترود جرقه‌زن، کابل‌ها، ترانس جرقه و فاصله بین الکترودها بررسی و تنظیم شود.
چرا نباید دود کردن مشعل را نادیده گرفت؟
دود کردن مشعل فقط یک اشکال ظاهری نیست، بلکه می‌تواند منجر به مشکلات جدی‌تری شود. افزایش مصرف سوخت، آلایندگی بالا، کاهش راندمان سیستم، تخریب تجهیزات داخلی مشعل و حتی خطر آتش‌سوزی از جمله پیامدهای نادیده گرفتن این ایراد است. همچنین در فضاهای بسته، دود ناشی از احتراق ناقص می‌تواند باعث مسمومیت شود.
راهکارهای پیشگیری
برای جلوگیری از بروز مشکل دود کردن در مشعل گازوئیل‌سوز، پیشنهاد می‌شود اقدامات زیر به‌طور منظم انجام شود:
• استفاده از گازوئیل باکیفیت و استاندارد
• تنظیم دقیق هوا و سوخت توسط تکنسین ماهر
• بازبینی و سرویس نازل، فیلتر و فن به‌صورت دوره‌ای
• کنترل فشار پمپ با ابزار دقیق
• بررسی و تمیزکاری منظم دودکش و محفظه احتراق
• استفاده از تجهیزات ایمنی استاندارد مانند پرشر سوئیچ و آنالایزر احتراق
اگر با وجود اقدامات فوق، مشعل شما همچنان دود می‌کند یا علائمی مانند روشن نشدن کامل، صدای انفجار لحظه‌ای یا افت شدید راندمان را مشاهده می‌کنید، بهتر است هر چه سریع‌تر با تعمیرکار مشعل تماس بگیرید. انجام تعمیرات تخصصی مشعل بدون مهارت لازم می‌تواند خطرآفرین باشد.
با رعایت اصول نگهداری، استفاده از سوخت مناسب و سرویس دوره‌ای توسط افراد متخصص، می‌توان این مشکل را به‌طور کامل مهار کرد و عملکرد بهینه مشعل را تضمین نمود.